poniedziałek, 1 czerwca 2020

Kolejne dwa kroki do rozwoju. Głód Sukcesu i Pracowitość.

Konstruktem psychologicznym najlepiej oddającym, czym są mierzone za pomocą kwestionariusza YouPi Głód Sukcesu i Pracowitość, jest Motywacja Osiągnięć (ang. Achievement Motivation) czy też Potrzeba Osiągnięć (ang. Need for Achievement), którą wielu badaczy i myślicieli uznaje za kluczowy czynnik, decydujący o rozwoju nie tylko pojedynczych osób, ale i całych społeczeństw. W języku angielskim potocznie określa się ją mianem drive. Jak pisze Kulwinder Singh, to swoiste połącznie determinacji z ekscytacją, prowadzące ludzi do osiągania coraz wyższych poziomów w przeróżnych dziedzinach – od pracy zawodowej po życie rodzinne (2011).


Jedna z pierwszych definicji tego pojęcia wskazuje, że jest to porównywanie swojego poziomu wykonania z wykonaniem innych lub z pewnym standardem (Atkinson, 1964). Późniejsze definicje poparte kolejnymi wynikami badań, pojęcie to wzbogacały, jednocześnie dookreślając niektóre jego elementy. Tak więc Motywacja Osiągnięć to na przykład: kombinacja dwóch tendencji: by zbliżać się do sukcesu i, by unikać porażki (Atkinson i Feather, 1966);pragnienie, by wypaść dobrze w porównaniu z pewnym ideałem (ang. standard of excellence) (Dave i Anand, 1979); siła do starannej i wytężonej pracy, do stałego ukierunkowania na cele, do osiągania dominacji w trudnych zadaniach i wyzwaniach, a w rezultacie do tworzenia poczucia zwycięstwa (Bigge i Hunt, 1980). 

Ciekawe ujęcie Motywacji Osiągnięć zaprezentowali także Spence i Helmreich (1983), którzy zasugerowali, że składa się ona z czterech elementów: 

  • Potrzeby mistrzostwa (ang. mastery of needs), czyli preferowania przez osobę trudnych zadań, które są wymagające intelektualnie;
  • Orientacji na pracę (ang. work orientation), czyli proaktywnej postawy w pracy, wysokiego zaangażowania, kochania tego, co się czym się zajmuje zawodowo; 
  • Konkurowania (ang. competition), czyli chęci, by być lepszym od innych w danej dziedzinie; 
  • Osobistej beztroski (ang. personal unconcern), czyli braku obaw, że osiągnięcie sukcesu może być dla innych problemem i skutkować odrzuceniem. 
Zgrabnego podsumowania tych definicji dokonał Singh: „Motywacja Osiągnięć to subiektywna, wewnętrzna psychologiczna siła, pozwalająca jednostkom angażować się w pracę, którą postrzegają jako wartościową, i która przybliża ich do realizacji ich celów. To także nastawienie na rywalizację i porównywanie się z innymi (s. 163)”; to „Potrzeba, by wypaść dobrze lub osiągnąć sukces, czego dowodem jest wytrwałość i wysiłek pojawiający się w obliczu trudności”; to wreszcie „Oczekiwanie znalezienia satysfakcji w opanowaniu trudnych zadań i realizacji wymagających wyzwań (s. 165) (2001)”. 

Przy okazji omawiania pojęcia Motywacji Osiągnieć trudno byłoby nie wspomnieć o propozycji Daniela Pinka, autora kultowej książki pod znamiennym tytułem Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację, który sugeruje, że osiągniecie mistrzostwa w dowolnej dziedzinie jest uwarunkowane odpowiednim nastawieniem, obejmującym: 
  • Przekonanie, że swoje kompetencje, umiejętności a nawet inteligencję można rozwijać, a nie że są nam dane i nie mamy już na nie wpływu; to także przekonanie, że przeszkody i trudności na drodze do realizacji naszych celów są okazją do rozwoju;
  • Przekonanie, że ból i wysiłek są czymś pozytywnym, a ciężka praca to najlepszy sposób, by stawać się w danej dziedzinie coraz lepszym i w końcu osiągnąć poziom mistrzowski. 
  • Chęć, by następnym razem być choć odrobinę lepszym niż obecnie; to stałe podnoszenie sobie poprzeczki i chęć osiągania coraz lepszych wyników za każdym kolejnym razem. 
Jednocześnie należy zauważyć, że integralnym elementem Motywacji Osiągnięć, poza dążeniem do doskonałości, jest Pracowitość. Najnowsze badania psychologiczne i neuropsychologiczne dowodzą, że podstawą sukcesu wynikającego z realizacji posiadanego Potencjału jest właśnie intensywny trening i praktyka. Anders Ericsson, wybitny psycholog zajmujący się właśnie tematyką rozwoju ekspertyzy wprowadził zasadę 10 000 godzin praktyki, które jego zdaniem są niezbędne, by osiągnąć poziom mistrzowski w danej dziedzinie. Jego pionierskie odkrycia nad mistrzami olimpijskimi, mistrzami szachowymi i wieloma innymi rodzajami ekspertów zapoczątkowały cały nurt badań nad tak zwaną świadomą praktyką (ang. deliberate practice), czyli uczeniem się w pewien celowy sposób, dzięki któremu przyrost kompetencji, wiedzy czy ogólnie ekspertyzy jest o wiele szybszy niż w normalnych warunkach. 

Ogólne założenia świadomej praktyki są następujące (wg Goeffa Colvina): 
  • Trening ma na celu poprawę wyników
  • Powtarzaj, powtarzaj, powtarzaj 
  • Zabiegaj o ciągle krytyczną ocenę 
  • Bezlitośnie skupiaj się na swoich słabych stronach 
  • Przygotuj się na ból. 
O doniosłej roli, jaką w rozwoju pełni Pracowitość, wskazuje nie tylko Daniel Pink, lecz również wielu innych autorów zajmujących się tym zagadnieniem, jak np. Mathey Syed („Bounce”), Geoff Colvin („Talent jest przeceniany”), Malcolm Gladwell („Poza schematem”) czy Daniel Coyle („Kod talentu”). 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz